Güneş Çarpması ve Sıcak Bitkinliği
GÜNEŞ ÇARPMASI:
Kişiler güneş altında uzun süre kalırlarsa beynin alt tarafındaki ısı düzenleme merkezi bozulur ve vücut ısısı hızla yükselir. Bu nedenle beyin hücrelerinde tahribat oluşur; bey ödemi ile kanamaları görülebilir. Isı düzenleme merkezi vücut ısısı kontrol ede hale gelir, 36,5-37 ‘C de tutamaz, ısıyı kaybedemez.
Güneş Çarpmasının Belirtileri
Güneş Çarpmasının Belirtileri:
- Baş ağrısı: Şiddetli baş ağrıları güneş çarpmasının bir belirtisi olabilir. Başın herhangi bir bölgesinde rahatsızlık hissedebilirsiniz.
- Baş dönmesi ve sersemlik: Güneş çarpması durumunda başınızın dönmesi, dengesizlik hissi veya sersemlik yaşayabilirsiniz.
- Yorgunluk ve halsizlik: Aşırı sıcaklık ve güneş altında uzun süre kalmak, vücudunuzun enerjisini tüketebilir ve ciddi yorgunluk hissiyle sonuçlanabilir.
- İştah kaybı, bulantı ve kusma: Güneş çarpması durumunda iştahınızı kaybedebilir ve mide bulantısı yaşayabilirsiniz. Kusma da görülebilir.
- Yüksek ateş: ( 41 – 42 derece) , bilinç kaybı
- Terlemenin olmaması: Terleme olur ama daha sonra azalır.
- Hızlı nabız: Hızlı nabız olur ama zayıf nabız şeklindedir
- Deride değişiklikler: Deride kızarıklık, kuruluk ve gerginlik meydana gelebilir. Güneş çarpması sırasında ciltte kızarıklık, tahriş veya yanıklık olabilir. Ayrıca, deride kuruluk, pullanma veya terleme sonucu ıslaklık da görülebilir.
- Bilinç değişiklikleri: Ciddi güneş çarpması durumunda, zihinsel durumunuzda değişiklikler meydana gelebilir. Bunlar arasında kafa karışıklığı, ajitasyon, sinirlilik veya hatta bayılma yer alabilir.
- Eğer yukarıda sıraladığımız güneş çarpması belirtileri yaşıyorsanız, hemen serin bir yerde dinlenmeli, gölgeli bir alana geçmeli ve bol miktarda sıvı tüketmelisiniz. Ayrıca, tıbbi yardım almanız önemlidir.
Güneş Çarpmasında İlk yardım:
Güneş Çarpmasında İlk yardım
- Vücut ısısı düşürülür
- Varsa soğuk- ılık arası duşa sokulur (çok soğuk olmamalı)
- Hasta serin yere alınır. Güneş çarpması geçiren kişiyi hemen güneşten uzaklaştırarak serin ve gölgeli bir alana götürün. Bu, vücut sıcaklığını düşürmeye yardımcı olacaktır.
- Başa, göğse, koltuk altı ve kasıklara soğuk su ile ıslatılmış bez konur varsa soğuk ve ıslak çarşafa sarılır.
- Bilinci yerinde ise soğuk içecekler verilir
- Deride terleme oluncaya kadar işleme devam edilir, çünkü terin buharlaşması ısıyı düşürür.
Güneş çarpmasından korunmak için
Güneş çarpması riskini en aza indirmek için yaz sezonunda 12:00-13:30 saatleri arasında dışarı çıkmamaya özen gösterilmelidir. Bu saatler, güneş ışınlarının en yoğun hissedildiği saatlere karşılık gelir. Ayrıca güneş gözlüğü ve şapka gibi güneşten koruyucu aksesuarların kullanılmasına özen gösterilmelidir. Yaz aylarında pamuklu kumaşlar yerine daha serin kumaşlardan yapılan giysiler giyilmelidir. Dışarıda alkol tüketmek yerine bol su içilmeli ve vücut direnci korunmalıdır.
SICAK VURMASI (BİTKİNLİĞİ):
Sıcak bitkinliği, çok aşırı terleme ile fazla su ve tuz kaybı nedeniyle oluşur uzun süre sıcak ortamda kalma sıcakta fazla giyinme, nemli ortam neden olabilir
Sıcak Vurmasının Belirtileri:
- Aşırı terleme – Bitkinlik
- Kramplar – Soğuk ve ıslak cilt
- Bayılma hissi – Baş ağrısı
- Hızlı nabız – Ateş normal veya yüksek
İLK YARDIM:
- Serin bir yere alınır
- Su, tuzlu ayran ,meyve suları verilir
- Kramp giren bölgeler dinlendirilir, masaj yapılır
- Fazla giysileri çıkarılır
3. DONMA VE SOĞUK VURMASI
Kişilerde soğuğun şiddeti havadaki nem oranı, soğukta kalma süresi, giyinme biçimi, vücut direncine göre soğuk vurması ve donma meydana gelir
Belirtileri:
- Organlarda hareketsizlik, uyuşma, şişme, morarma , deride pürüzlenme
- Ayak, el, kulak ve burunda tın bölgesel yaralanma
- Ağrı, yanma, sertlik
- Bitkinlik, Uyku hali
- Karıncalanma, duyuların kaybolması, titreme
- Kangren
İlk yardım:
- Soğuk, rüzgarlı ortamdan uzaklaştırılır,
- Islak giysileri çıkarılır ve üzeri battaniye ile örtülür
- önce ilik sonra sıcak ortama alınarak vücut ısısı yavaşça yükseltilir
- Hızlı , sıcak, sert masaj yapılmaz, karla ovulmaz
Hafif , yüzeysel masaj yapılır - Uyuması engellenir
- Ilık , şekerli içecekler verilir
- Yara var ise su dolu kaseler patlatılmaz, temiz bezle sarılır
- Gerekiyorsa sevk edilir.
4. ELEKTRİK ÇARPMASI
A. Vücuttaki etkileri:
İnsan vücuduna temas ederek kısa devre yapan ve bu yolla toprağa geçen elektrik akımı, ELEKTRİK ŞOKUNA neden olur. Elektrik çarpması, sadece elektrik akımına direk temasla olmaz, yüksek gerilimin bulunduğu tellere yaklaşmak da ayni etkiyi gösterir Elektrik akımına temas eden yerdeki geçirgenlik, akımın şiddetini de etkiler özellikle beyindeki solunum merkezi etkilenecektir.
B. Belirtileri:
– Solunum felci, ödemi
– Düzensiz kalp atımı veya durması
– Kaslarda titreme
– Bilinç kaybı
– Sinirlerde felç
– Morarma
– Akımın girip çıktığı yerde yanık
C. Kazazedenin kurtarılması:
– Çıplak elle, ıslak veya metal malzeme ile dokunulmaz
– Varsa şar tel indirilir, sigorta çıkarılır
– Eğer arabanın üzerine akım geçen tel düşmüşse, aracın içinde oturulur inilmez. Araba lastikleri yalıtkan görevini 9 Yangın tehlikesi varsa içindeki kişiler aynı anda araca dokunmadan araçtan atlamalıdır.
– Elektrik akımından kurtarmak için; kuru sapa, tahta, deri, kalın gazete tomarı kitap, plastik maddeler, naylon poşet, lastik ayakkabı ve otomobil iç lastikleri gibi maddeler kullanılabilir.
– Su ve metalin iletken olduğu unutulmamalıdır.
İlkyardım:
Suni solunum yapılır ( uzun süre gerekebilir)
– Gerekiyorsa kalp masajı uygulanır.
– Yanık yere soğuk uygulama yapılır.
Güneş çarpması yazımız hakkında sorularınız varsa sorabilirsiniz.
- Facebook Hesabımız: https://www.facebook.com/yeniumitegitim
